مترجم بودن و ترجمه کردن فرایند دشواری است که به پردازش ذهنی دقیق و پیچیده ای نیاز دارد. مترجمین باید متن اصلی را مطالعه کنند و متوجه مفهوم کامل آن شوند سپس به دنبال واژههایی باشند که معنا و مفهوم را به بهترین نحو به زبان مقصد منتقل میکند. علاوه بر این باید به گرامر و دستور زبان نیز توجه کافی داشته باشند و اصول و قواعد آن را رعایت کنند و در پایان باید دقت داشته باشند که ترجمهشان روان و شیوا باشد. تقریبا همه این موارد همزمان توسط مغز یک مترجم انجام میشوند.
بنابراین اگر مترجمها طبق اصول و قواعد مشخصی به ترجمه کردن بپردازند، از نظر ذهنی کمتر خسته میشوند، احتمال اینکه دچار خطا و اشتباه بشوند کمتر میشود و به راحتی میتوانند فرایند ترجمه را پیش ببرند. رعایت همه این موارد باعث میشود کیفیت ترجمه خود را تا حد زیادی افزایش دهند و بهینهتر کار کنند.
شاید افرادی را ببینید که سالهای زیادی است به عنوان مترجم فعالیت میکنند ولی از آن رضایت ندارند و در مسیر شغلیشان هیچ پیشرفت و موفقیتی به دست نیاوردهاند. اگر به ترجمه علاقه دارید ولی دوست ندارید آینده شغلیتان مانند این افراد شود، حتما تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. در این پنج مرحله یاد میگیرید تا گام به گام به مترجمی حرفهای تبدیل شوید و کتب دلخواه خود را ترجمه کنید.
گام اول: در ابتدا شروع به ترجمه نکنید.
با دیدن یک متن، سریع شروع به ترجمه نکنید. قبل از شروع ترجمه بهتر است نگاهی کلی به متن بیندازید و مواردی را در آن چک کنید. این کار به شما کمک میکند تا با متن، اصول و جزئیات آن بهتر آشنا شوید. هنگام بررسی متن به مواردی فوق دقت کنید: موضوع و محتوای آن، تعداد کلمات، نوع نوشتار، قسمتهای مختلف متن و میزان تخصصی بودن آن
در این مرحله لازم نیست تمام متن را با جزئیات آن بخوانید بلکه باید توانایی سطحی خواندن متن (skim) را داشته باشید تا این مرحله از شما زمان زیادی نگیرد و سریعا تصمیمگیری کنید که آیا میتوانید ترجمه کنید یا خیر.
گام دوم: جملات را واحد بندی کنید.
هنگام ترجمه باید بتوانید جملات را به واحدهای 5 تا 10 کلمهای تقسیم کنید. این کار باعث سادهتر شدن فرایند ترجمه میشود. در کل سعی کنید قسمتهایی که انتخاب میکنید معنا و مفهوم مستقل و نسبتا کاملی داشته باشند. این تقسیمبندی بسیار مهم است. اگر واحدهایی که انتخاب میکنید بیش از حد کوتاه باشند باعث میشود ترجمه شما شکلی غیر طبیعی به خود بگیرد و اگر واحدهای انتخابیتان بیش از اندازه بلند باشند، این احتمال وجود دارد که ترجمه قسمتهایی را فراموش کنید.
گام سوم: ترجمه خود را با متن اصلی مقایسه کنید.
پس از اینکه یک مرتبه متن را ترجمه کردید، دوباره قسمتهای ترجمه شده را با متن اصلی مقایسه و چک کنید. در این صورت اگر ترجمه عبارتی را فراموش کرده باشید متوجه آن میشوید و حتی اگر قسمتی را اشتباه ترجمه کرده باشید نیز سریعا خطای ترجمه خود را پیدا میکنید و آن را اصلاح میکنید.
گام چهارم: استراحت فراموش نشود!
در این مرحله ذهن مترجمها نیاز به استراحت دارد. بهتر است همه چیز را کنار بگذارید و کمی استراحت کنید تا با ذهنی تازه و آمادهتر مرحله پنجم را انجام دهید. به طور ایدهآل این زمان استراحت بهتر است چند ساعتی تا چند روز طول بکشد تا بتوانید مرحله آخر را بهتر و باکیفیت بیشتری انجام دهید.
گام پنجم: برای آخرین بار متن را بخوانید.
در مرحله نهایی با ذهنی آماده، یک مرتبه دیگر متن را بخوانید. ولی این بار لازم نیست ترجمه خود را با متن اصلی مطابقت دهید. بلکه هدف از این مرحله آن است که روان و فصیح بودن ترجمه را چک کنید و اگر غلط املایی یا دستوری داشت، آن را برطرف کنید. در حقیقت در این مرحله تطابق ترجمه خود را با اصول و قواعد زبان مقصد بررسی میکنید.
پس برای تبدیل شدن به مترجمی حرفهای و انجام ترجمههایی با کیفیت عالی پیروی از 5 مرحله بالا امری ضروری است.
پیروی از 5 مرحله بالا پس از گذشت مدت زمانی کوتاه برای شما تبدیل به عادت میشود و ناخودآگاه آنها را رعایت میکنید و کیفیت ترجمههای خود را تا حد بسیار زیادی افزایش میدهید.